گازهای گلخانه ای و گرمایش جهانی
جو شامل گازهای گوناگون است. اشعه های خورشید از طریق جو عبور می کنند و به زمین می رسند و زمین را گرم می کنند. گازهای موجود در جو، به خصوص دی اکسید کربن، برخی از درجه حرارت زمین را حفظ می کنند و مانع از خنک شدن زمین می شوند. این اثر جو به عنوان اثر گلخانه ای نامیده می شود.
بزرگترین خطر در سال های اخیر این است که مقدار گاز دی اکسید کربن در جو به سرعت با آلودگی هوا افزایش می یابد. با توجه به فعالیت های مختلف انسان، ازن، متان و برخی گازهای گلخانه ای به اتمسفر منتقل می شود، که همه آنها دارای گرما هستند. افزایش مقدار این گازها در جو باعث افزایش درجه حرارت جو می شود. این به عنوان گرمایش جهانی تعریف شده است. تغییرات آب و هوایی، ذوب یخچالهای طبیعی و اقیانوس ها امروزه افزایش یافته و ابعاد هشداردهنده را به خود جلب کرده است.
فعالیت های مختلف مردم به گرم شدن زمین کمک می کند به شرح زیر است: 49 در استفاده از انرژی، 24 در صنعت، 14 در از دست دادن جنگل و 13 در کشاورزی.
با توجه به گرم شدن کره زمین، اکوسیستم هایی که در آن زندگی می کنند آسیب می بینند، هزاران حیوان و گونه گیاهی تخریب می شوند و بلایای طبیعی مانند دماهای بالا، تشنگی، آتش سوزی و خشکسالی که بر زندگی موجودات زنده تاثیر می گذارند، تجربه می کنند.
گرمایش جهانی به سادگی این مورد است که وقتی گازهای گلخانه ای از زمان انقلاب صنعتی در جو زمین انباشته می شوند. عوامل موثر بر گرم شدن کره زمین عبارتند از:
- افزایش بیش از حد در جمعیت انسانی در جهان
- حرکت مهاجرت و حرکت شهری به شهرهای بزرگ
- افزایش استانداردهای زندگی
- افزایش تولید صنعتی
- مصرف بیش از حد سوختهای فسیلی مانند نفت، زغال سنگ و گاز طبیعی
- تغییرات در پوشش زمین
با توجه به همه این عوامل، مقدار زیادی از گازها و ذرات مضر در جو منتشر می شود و باعث گرم شدن کره زمین می شود. دمای هوا در جهان از اواسط قرن نوزدهم بین درجه 0.3-0.6 افزایش یافته است. نتایج تحقیقات نشان می دهد که طی سال 40، دمای هوا هر سال 10 بیشتر از 0.1 افزایش می یابد.
اگر به این ترتیب ادامه یابد، بارندگی کاهش می یابد، خشکسالی و بیابان زایی آغاز می شود، ساختار خاک به دلیل تغییر آب و هوای زمین و سطح، ویژگی های جریان های اقیانوس تغییر خواهد کرد و بسیاری از گونه ها شروع به مردن می کنند. علاوه بر این، ساختار اقتصادی و اجتماعی و اقتصادی جهان نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت و زیان های اقتصادی جهانی نیز تجربه خواهد شد.
در مقابل تمام این تحولات منفی، سازمان ملل متحد، کنوانسیون چارچوب تغییرات اقلیمی را در 1992 تهیه کرده است. هدف از این مطالعه کاهش ساختار جو به علت فعالیت های مختلف مردم و کاهش تغییرات آب و هوایی است. با این حال، گرمایش جهانی تنها یکی از اثرات احتمالی گازهای گلخانه ای است که در جو زمین رشد می کند.
براساس پیش بینی ها، بخش بزرگی از کشور ما یک اثر خشک و گرم آب و هوا را از 2030 آغاز خواهد کرد. با توجه به این که جمعیت افزایش خواهد یافت، انتظار می رود که در سال 2050، مقدار قابل توجهی از آب در سرانه در کشور ما کاهش یابد.
پروتکل کیوتو
کنوانسیون چارچوب مذکور در مورد تغییرات آب و هوایی در اجلاس جهانی در ریو دو ژانیرو تصویب شد. کشور ما در 2004 عضو این قرارداد شد. طرفهای متعاهد متعهد می شوند:
- انتشار گازهای گلخانه ای با برنامه های ملی به سال 1990 کاهش می یابد
- انتقال منابع تکنولوژیکی و مالی به کشورهای در حال توسعه
برای این منظور، کشورها باید فهرستهای گازهای گلخانه ای را تهیه کنند و برنامه هایی را تهیه کنند که اقداماتی را برای کاهش انتشار انجام می دهند.
پروتکل کیوتو یک توافقنامه تحت کنوانسیون چارچوب است که با کاهش 1990 در مقایسه با 5.2، کاهش انتشار گازهای گلخانه ای کشورهای توسعه یافته را تصدیق می کند. این پروتکل در کیوتو، ژاپن در 1977 ساخته شده است.
هدف پروتکل کاهش متوسط انتشار گازهای گلخانه ای تعیین شده بین 5 ساله بین 2008-2012 است. از 2005، کشورهای 2006 به پروتکل کیوتو پیوستند که در 169 به اجرا درآمدند. گرچه ایالات متحده مسئول 36 درصد گازهای گلخانه ای است که در جو زمین در سطح جهانی قرار دارد، پروتکل را امضا نکرده است.
سیاست ها و اقدامات پیشنهادی پروتکل کیوتو عبارتند از:
- بهبود بهره وری انرژی
- توسعه انرژی تجدید پذیر
- حمایت از کشاورزی پایدار
- بازیابی گازهای متان
- کاهش انتشار گازهای گلخانه ای مضر
- حفاظت و انتشار غرقاب کننده های گلخانه ای مانند جنگل ها و مناطق گیاهی بزرگ
کشور ما تصمیم گرفته است به پروتکل کیوتو در 2009 پیوست.
ISO 14064 سیستم مدیریت و حسابرسی گاز گلخانه ای چیست؟
استاندارد ISO 14064 توسط سازمان بین المللی استاندارد (ISO) در 2006 منتشر شد. با استفاده از سیستم مدیریت و حسابرسی گازهای گلخانه ای ISO 14064، شرکت ها قصد دارند به صورت داوطلبانه میزان انتشار گازهای گلخانه ای خود را کاهش دهند و سیاست کاملا بی طرفانه را دنبال کنند.
آماده سازی این استاندارد تحت تاثیر نگرانی های روز افزون در مورد تغییرات آب و هوایی و عدم وجود استاندارد بین المللی است که شرکت های صنعتی را قادر می سازد تا اقدامات لازم را انجام دهند. تقریبا متخصصین 45 از کشورهای 175 در تهیه استاندارد شرکت کردند.
ISO 14064 سیستم مدیریت و حسابرسی گازهای گلخانه ای مجموعه ای از ابزارها برای شرکت های دولتی و صنعتی برای توسعه برنامه های کاهش انتشار گازهای گلخانه ای را فراهم می کند.
اهداف این استاندارد را می توان به شرح زیر ذکر کرد:
- گزارش دقیق انتشار گازهای گلخانه ای شرکت ها
- در نظر گرفتن موجودی خود
- آماده سازی پروژه های بهبود برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای
- تأیید و تأییدیه اطلاعیه های گاز گلخانه ای
با پیاده سازی استاندارد ISO 14064، مزایایی که کسب و کارها به دست می آورند عبارتند از: کار بر اساس استانداردهای بین المللی، کسب شهرت در بازار، افزایش قابلیت اطمینان، نشان دادن حساسیت به شرایط محیطی و به دست آوردن مزیت رقابتی.
استانداردهای خانواده سیستم های حسابداری و کنترل تصدی گازهای گلخانه ای ISO 14064 عبارتند از:
- TS EN ISO 14064-1 گازهای گلخانه ای - قسمت 1: دستورالعمل ها و مشخصات برای محاسبه و گزارش گیری انتشار گازهای گلخانه ای و حذف آنها در سطح سازمانی
- گازهای گلخانه ای - بخش 14064: دستورالعمل ها و مشخصات برای محاسبه، نظارت و گزارش گیری از کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و یا بهبود حذف
- TS EN ISO 14064-3 گازهای گلخانه ای - قسمت 3: دستورالعمل ها و مشخصات برای تایید و تایید گازهای گلخانه ای
