Vinçlerin Özellikleri
Genellikle şantiyelerde sabit ya da hareketli genelde sabit olan bir taşıyıcı üzerinde ağır yüklerin yatay ve düşeyde taşınmasını sağlayan çelikten yapılmış bir yük taşıma makinesidir.Sabit yükseklikte durabildikleri gibi bina yükseldikçe onunla birlikte yükselebilmektedir. Yapıya belirli aralıklarla atılan bağlantı elemanları ile sabitlenirler. Kule vinci yükseltilmek istendiğinde gövde üzerinde bulunan tırmanma kafesi ile yapıya modüler olan kule elemanları eklenerek bu işlem gerçekleştirilir. Büyük inşaat projelerinde yada belirli bir inşaat yapım projesinde tek bir kule vinç bazen yeterli olabilmektedir. Turcert , kule vinçlerindeki kazaların çoğu, zemin altyapısının uygun hazırlanmaması nedeni ile kaynaklanmaktadır. Bunu yanında, limit ve moment anahtarlarının görevini yerine getirmesi, operatörlerin eğitimi, kullanma talimatlarına uyulması, periyodik bakımlarının yapılması önemli hususlardır. Tarihte vinçler MÖ onuncu yıllarda Romalılar tarafından kullanılıyormuş. Bugüne ulaşan çizimlerden anlaşıldığı kadarı ile bu ilk vinç tasarımlarında, direğin tepesinde bir makara görülüyor. Makaradan geçen bir halat yüklere bağlanıyor ve köleler tarafından çevrilen bir ayak değirmeni yardımı ile yük havaya kaldırılıyor. Palanga ile çalışan ilk vinçler on beşinci yüzyılda İtalya’da görülüyor. On dokuzuncu yüzyıla geldiği zamanlar bu defa buhar gücü ile çalışan vinçler ortaya çıkıyor.Vinçler, bugün kaldırma ve iletme ekipmanları arasına giren güçlü makinelerdir. Bunlar yükleri kaldırıp bir yerden başka bir yere aktarmaya çalışmışlardır. Bugün gerek kullanım alanlarına, gerek boyutlarına ve gerekse çalışma sistemlerine bağlı olarak çok çeşitli türlere sahip olmuştur.
İnşaat alanlarında, büyük iş fabrikalarında, tersanelerde işletmelere oldukça büyük imkanlar yaratan vinçler, ağır bir yükü yükseğe kaldırmak için uzun bir kol üzerine monte edilmiş makara ve halatlardan oluşan bir makinedir. Vincin kaldıracağı yüke bağlı olarak kolun uzunluğu ve halatların sarıldığı makara sayısı değişebilir. Bazı vinçler, ağır bir yükü kaldırmanın yanında, bunu dikey veya yatay düzlemde hareket ettirme özelliğine de sahiptir. Vinçler, üzerlerinde bulunan motorların yardımı ile bu hareketleri sağlar. Kol gücü ile çalışan atölye tipi vinçler ise daha az seviyeli kaldırma kapasitesine sahiptir. Ancak konu bir ağırlığın kaldırılıp bir yere taşınması olunca, işin tehlike saçacak boyutları her zaman bulunmaktadır. Herhangi bir kazaya maruz kalmamak için vinçlerin düzenli kontrol altında bulundurulması gerekmektedir. Ama çoğunlukla vinçlerin ehliyetsiz veya eğitimsiz kişiler tarafından kullanılması ya da yanlış ve kusurlu kullanılması, bazen de düzenli bakımlarının ihmal edilmesi yüzünden beklenmeyen sebeplerle karşılanmıştır.
Vinçlerin Kontrol ve Muayene Esasları
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde işverenler, işletmelerinde kullanılacak makine ve teçhizatlarını seçerken, işyerindeki özel çalışma koşullarını ve sağlık ve güvenlik açısından tehlikeli durumları göz önünde bulundurmak ve bu makine ve teçhizatların kullanım sırasında bir zarar yaratmamasına dikkat etme zorunluluğu vardır. Ancak buna rağmen işverenler bu makine ve teçhizatların, çalışanların sağlık ve güvenliğinin tamamen tehlikesiz olmasını temin edemiyorsa, bu durumda en azından riskleri, kabul edilebilir bir düzeye indirecek gerekli önlemleri almak zorundadır.
Kuruluşumuz TÜRCERT Teknik Kontrol ve Belgelendirme A.Ş., işletmelerin kaldırma ve iletme ekipmanları arasında bulunan vinçlerin düzenli kontrollerini gerçekleştirmekte ve tespit edilen hataları ve tehlikeli durumları işletmeye raporlamaktadır. Vinçlerin bu şekilde düzenli muayene edilmesi ile çalışanların ve işletmenin güvenliğini tehlikeye atacak veya işletmeye zarar verecek riskler için zamanında önlem alınmış olmaktadır.
Yukarıda sözü geçen yönetmelikte, işletmede kullanılan vinçlerin çeşitlerine ve özelliklerine göre, kontrol dönemleri ve kontroller sırasında dikkate alınacak kriterler ve ilgili standartlar yer almaktadır.
Vinçlerin muayeneleri sırasında dikkate alınan standartlar şunlardır:
- TS 10116 Kaldırma ve taşıma makinaları - Vinçler - Muayene ve deney metotları
- TS EN 12385-3+A1 Çelik tel halatlar - Güvenlik - Bölüm 3: Kullanım ve bakım bilgileri
- TS EN 13157+A1 Vinçler (krenler) - Güvenlik - Elle tahrik edilen kaldırma teçhizatı
- TS ISO 4309 Vinçler - Tel halatlar - Muayene ve hizmet dışı bırakmak için uygulama kuralları
- TS ISO 12480-1 Vinçler - Emniyetli kullanım - Bölüm 1: Genel
Kuruluşumuz TÜRCERT Teknik Kontrol ve Belgelendirme A.Ş., yetkin bir yönetici ve çalışan kadrosuna ve güçlü bir altyapıya sahiptir. Her büyüklük ve kapasitede vinçlerin düzenli muayene hizmetlerini kaliteli, güvenilir ve hızlı bir şekilde vermektedir.
Vinç Periyodik Kontrol ve Muayenesi
İşletmelerin çalışma alanlarına ve faaliyet şekillerine uyulacak düzeyde yükleme, boşaltma ve taşıma işlerini yapmakta kullanılan vinçler, kaldırma ve iletme makinaları grubunda yer alan ve ağır yük altında çalışan makinalardır. Bir platform üzerinde sabit çalışan ve genelde fabrikalarda, limanlarda, inşaat alanlarında ve çok büyük işletmelerde kullanılan dev vinçler, ağır yükleri yükseğe kaldırmak için uzun bir kol üzerine hareket eden makara ve halatlardan oluşan makinalardır. Vincin kaldıracağı yükün özelliklerine bağlı olarak kolun uzunluğu ve makara sayısı değişme alanlarına girmektedir. Yine kullanılacağı alanın ve faaliyetin özelliklerine bağlı olarak bazı vinçler, ağır yükleri dikey veya yatay düzlemde yer değiştirme özelliğine de sahiptir. Bunun yanı sıra kol gücü ile çalışan ve daha düşük kaldırma kapasitesine sahip mobil vinçler de bulunmaktadır.
Nede olsa ağır yük taşıdıkları için çalışma alanlarında insan sağlığı ve mal güvenliği açısından büyük tehlikeler saçmaktadır. Buna engel olmak için de kontrol altında tutulması mümkün olacaktır. Ancak ehliyeti olmayan kişiler tarafından kullanılması, yanlış ve kusurlu kullanılması veya düzenli bakımlarının yaptırılmaması yüzünden çeşitli kazalar neden olmaktadır.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği, vinçlerin düzenli güvenlik kontrol ve muayenelerinin yaptırılmasını zorunlu tutmaktadır. Bunu amaçlayan iş kazalarının önüne geçmek, işletmede üretim verimliliği yükseltmek, çevre koşullarına zarar verilmesinin önüne geçmek ve daha önemlisi güvenli bir çalışma ortamı yaratmaktır. Herhangi bir kaza yaşanması durumunda İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereğince ilk bakılacak nokta, düzenli kontrollerin yapılması veya yapılmamasıdır.
Firmamız, mevcut yasal düzenlemelere ve yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanmış olan standartlara uyarak kaldırma ve iletme makinalarının periyodik kontrolleri kapsamında vinçlerin periyodik kontrol ve muayenelerini yapmaktadır. Bu çalışmalarda esas alınan birkaç standart şunlardır:
- TS 10116 Kaldırma ve taşıma makinaları - Vinçler - Muayene ve deney metotları
- TS EN 12385-3+A1 Çelik tel halatlar - Güvenlik - Bölüm 3: Kullanım ve bakım bilgileri
- TS EN 13157+A1 Vinçler (krenler) - Güvenlik - Elle tahrik edilen kaldırma teçhizatı
- TS ISO 4309 Vinçler - Tel halatlar - Muayene ve hizmet dışı bırakmak için uygulama kuralları
