Genel olarak çevre havası aerosollerinin 0.1 ile 3 µm (~ PM2.5) aralığındaki ölçümü için, toplam ışık kırınımı yöntemi kullanılır. Bu yöntem, absorbe olmayan beyaz partiküllerin, özellikle ikincil aerosoller (sülfat+nitrat+ amonyum) için üstün bir yöntemdir. Kırılan ışığın, gravimetrik toz ölçümü kütle konsantrasyonlarına dönüştürülmesinde, siyah duman yönteminde olduğu gibi aynı mahzurlar vardır. Nisbi nemin %70 veya daha fazla olması halinde, partikül boyutları büyüyecek ve sonuçların hatalı çıkmasına sebep olacaktır. Bundan dolayı, nisbi nemin yüksek olması durumunda, tahmin edilenden önemli derecede büyük değerler gözlenmiştir. Çoğu cihazda bu problem, dahili bir ısıtıcı kullanılarak çözülmüştür. Bu yöntem, toz ölçümü için uygun olmamasına rağmen görüş mesafesinin değerlendirilmesine yönelik çalışmalarda önemli uygulamaları bulunmaktadır. Kişisel toz ve ortam toz ölçümü yapılmalıdır.
Genel olarak, ortama yayılan katı organik veya inorganik parçacıklara toz adı verilmektedir. Solunabilir toz ise, nefes alınırken ağız ve burun yolu vücuda alınan, havada asılı kalan her türlü parçacıklar olmaktadır. Çalışma ortamlarında üretim faaliyetleri sırasında yüzeyden kalkan toz, kir ve kimyasal maddeler, havada uzun süre kalabilen küçük katı veya sıvı parçacıklar oluşturmaktadır. Bu parçacıklara eğer uzun süre ve yüksek miktarda maruz kalmış olunursa, vücutta tepkimeye girmekte ve akciğerlerin en uç noktalarına kadar taşınabilmektedir. Bu durum çalışanların sağlığı açısından tehlikeler ortaya koymaktadır. Bunun için de iş yerlerinde müsaade edilen sınır değerlerinin aşılma göstermemesi gerekmektedir.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 2013 yılında Tozla Mücadele Yönetmeliği yayınlanmıştır. Bu yönetmeliğin yayınlanma amacı, işyerlerinde tozun neden olduğu risklerin önüne geçmek, çalışan sağlığı ve iş güvenliği yönünden tozla mücadele etmek ve çalışanları tozun etkilerinden korumak amacıdır. Bu yönetmeliğe göre, işverenler, tozun ortaya çıktığı işyerlerinde çalışanların toza karşı maruziyetini önlemek ve çalışanları toz ile ilgili tehlikelerden korumak amacı ile gerekli her türlü önlemi alma zorunluluklar vardır.Bu cihazlar ölçüm yapılacağı yere doğru kullanılması gereken cihazlardır. Her cihazın farklı toz ölçüm parametreleri vardır.
Bu çalışmalarda yani toz ölçümlerinde öncelikli olarak tozlar sınıflandırılmaktadır. Tozlar temelde 6 gruba ayrılır. Kansorejen, zehirli, patlayıcı, az zaralı, radyoaktif, ve fibrojenik olarak.
Tozlar bu biçimde sınıflandırıldığından toz ölçümleri de yapılırken bu analizler gerçekleştirilmektedir. Bu tozlar bulunulan yere göre değişmektedir. Örneğin kömür işletme tesisinde olan tozlar ile ev ortamında ya da talaşlı imalat yapılan ortamda olan tozlar birbirinden tamamen farklıdır. Bulunulan ortama göre de yoğunluk ve tozun yarattığı zararlar değişmektedir.
İşverenler bu zorunluluk ile ilgili olarak, toz oluşumuna neden olan maddeler yerine çalışanların sağlık ve güvenliği açısından tehlikesi olmayan veya daha az tehlikeli maddeleri kullanmak, riskleri kaynağında önlemek, bunun için toplu koruma yöntemleri uygulamak, toz çıkışını önlemek, yeterli temiz havayı sağlamak, gerekli kişisel koruyucu donanımları kullandırmak zorundadır. Ayrıca işverenler alınan önlemlerin etkinliğini ve sürekliliğini sağlamak ve bu amaçla kontrol, denetim ve gözetim yaptırmak zorundadır.
Bunun yanı sıra işverenler, İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği esasları çerçevesinde çalışma ortamında risk değerlendirmesi yapmak zorundadır. Bu çalışmada ortamda bulunan tozun çeşidi, tozun sağlık ve güvenlik açısından tehlike ve zararları, toza maruz kalınan süre, miktar ve sıklığı, belirlenen maruziyet sınır değerleri, toz ölçüm sonuçları, alınması gerekli önlemler ve daha önceki gözetim sonuçları özellikle dikkate alınması gereklidir.
Kuruluşumuz gaz ölçümleri kapsamında ortam toz ölçümlerini de gerçekleştirmektedir. Bu çalışmalarda ilgili yasal düzenlemelere, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve test yöntemlerine uyulmaktadır. Bu arada kuruluşumuz, Türk Akreditasyon Kurumu’ndan (TÜRCERT), TS EN ISO/IEC 17025 standardına uygun şekilde akredite olmuştur.
